SALVADOR DALÍ
Salvador Dalí was een heel belangrijke schilder en beeldhouwer van de 20e eeuw. Hij dankt zijn bekendheid aan zijn buitengewone creativiteit en de bizarre inventiviteit die uit zijn werken spreekt. Met een excentrieke persoonlijkheid heeft hij altijd het ideaal van een werelds leven nagestreefd, en zichzelf getransformeerd van een beroemde kunstenaar tot de mythe die we allemaal kennen. Salvador Domingo Felipe Jacinto Dalí Domènech werd geboren op 11 mei 1904 in Figueres, Catalonië. Zijn vader was notaris, met een streng en sober karakter, met wie Dalí zijn hele leven verschillende conflicten had. Zijn moeder speelde daarentegen de rol van ondersteuner van haar zoon, ze moedigde hem aan en hield van zijn artistieke vaardigheden.
De kunstenaar had dezelfde naam als zijn oudere broer, die voor de geboorte van Dali stierf. Zijn ouders vertelden hem, toen hij amper vijf jaar oud was, dat ze er vast van overtuigd waren dat hij de reïncarnatie van zijn broer was. Dat beïnvloedde hem zozeer dat het een relevant element werd voor de vorming van zijn persoon, in feite wilde hij het verschil tussen hen beide benadrukken en pronken met zijn unieke persoonlijkheid.
Salvador Dalí toonde van jongs af aan een uniek talent te hebben op het gebied van kunst.
Zijn moeder stierf in 1921 toen hij 16 was, het was een heel moeilijke tijd voor hem omdat ze zo verknocht met elkaar waren. In 1922 besloot hij zijn studie te vervolgen door zich in te schrijven aan de Academie van San Ferdinando in Madrid. Dat was de periode waarin hij de cinematograaf Luis Buñuel en de dichter Federico Garcia Lorca ontmoette, en er met hen een diepe vriendschap ontstond die duurde tot aan het regime van Franco.
Dankzij deze relatie konden ze op een artistieke manier verbinding met elkaar maken. Ze zagen de wereld met dezelfde ogen, dus beïnvloedden ze elkaar in hun kunst en in hun persoonlijkheden. De samenwerking met Luis Buñuel, via verschillende kortfilms, beïnvloedde Dalí tot zijn karakteristieke snor, die later een onmiskenbare handtekening van de kunstenaar zal worden.
In die periode ging zijn interesse uit naar verschillende artistieke stromingen zoals de metafysische schilderkunst en het kubisme.
Hij reisde veel, en tijdens zijn reizen naar Parijs tussen 1926 en 1929, ontmoette Dalí belangrijke kunstenaars uit die tijd, zoals de schilder Pablo Picasso, die hij hoog in het vaandel voerde. In die jaren liet hij zich inspireren door het impressionisme, het futurisme en het kubisme. Ook kende hij de schilder en beeldhouwer Joan Miró, de dichter Paul Éluard en de schilder René Magritte, die Dalí in contact brachten met de surrealistische beweging, die het onderbewuste als uitgangpunt had. Geïnspireerd door het 'psychisch automatisme' van André Breton, theoretiseerde Dalí zijn persoonlijke techniek die bekend staat onder de naam 'paranoïde-kritische methode'. Deze methode geeft het onderbewustzijn een stem, bevrijdt de creativiteit en geeft ruimte aan het irrationele deel van een persoon, aan zijn instinct en aan zijn dromen. Dalí was in feite sterk geïnspireerd door Sigmund Freuds theorieën over de psychoanalyse, en maakte beelden die voortkomen uit echte objecten maar die op een onlogische manier door de kunstenaar worden gepresenteerd, zoals in onze dromen. De aanwezigheid van droompersonages in de werken van Dalí stond echter in contrast met de klassieke techniek, toegepast door de kunstenaars die typisch waren voor de Renaissance.
In 1929 had Dalí een belangrijke ontmoeting met Elena Ivanovna Diakonova, beter bekend als Gala, die haar huwelijk met de dichter Éluard beëindigde om Dali's vrouw en muze te worden.
DE SURREALISTISCHE PERIODE
Dalí werd één van de belangrijkste leden van de surrealistische beweging. Zijn belangrijkste werk is “De Volharding van de Herinnering” (1931), waarin de kunstenaar vormeloze klokken laat zien, geplaatst in een mysterieuze ruimte, waarschijnlijk het strand van Port Lligat. De klok, een instrument om de tijd objectief te meten, geeft zich over aan de subjectiviteit van het geheugen. Volgens Dalí kan tijd geen betrouwbare constante zijn, omdat hij flexibel en veranderlijk is. Dalí heeft ervaring op elk gebied van artistieke creatie: van schilderkunst tot beeldhouwkunst, van het maken van juwelen tot kennis van reclame, theater en de filmindustrie. Zijn extravagantie deed het publiek veel discussiëren, en tijdens zijn openbare optredens creëerde hij veel controverses. De jaren 1930 tot1940 waren de sleutel tot het succes van Dalí, in 1936 verscheen hij op de cover van "Time", en er werd een tentoonstelling van zijn werken gemaakt in het MOMA in New York.
Met de Tweede Wereldoorlog emigreerde hij naar de Verenigde Staten en begon hij portretten te schilderen van rijke Amerikanen voor de Knoedler Gallery, maar bovenal creëerde hij het beroemde gezicht van Mae West. Bovendien had hij in de V.S. belangrijke samenwerkingen met Walt Disney, en ook met Alfred Hitchcock over een reeks filmscenes van een droom in de film "Spellbound".
De explosie van de atoombom in Hiroshima beïnvloedde de productie van de kunstenaar. Zijn ‘nucleaire mystiek’ werd geboren. De werken uit deze periode gingen over religieuze, historische en wetenschappelijke thema's, gecombineerd met de techniek van nauwgezette details met fantastische en onbeperkte componenten. Tussen de jaren 1960 en 1970 bracht de ontmoeting met Beniamino Levi de kunstenaar ertoe interesse te ontwikkelen in driedimensionale kunst, die zal leiden tot de creatie van veel van zijn sculpturen. De publicatie van “Las Metamorfosis Eròticas”, laat ons toe zijn paranoïde-kritische methode te begrijpen. Belangrijk was ook de oprichting van Dalí’s museum in Figueres, dat later het Dalì Theater-Museum werd, en dat geopend werd in 1974.
Het jaar 1980 betekende het einde van zijn carrière als gevolg van een motorische stoornis waardoor hij permanente trillingen kreeg, en hij één van zijn beste communicatieve vaardigheden verloor. In 1982 overleed zijn geliefde Gala en nauwelijks twee jaar later was hij betrokken bij een ernstige brand waarna hij melding maakte van brandwonden die hem in een rolstoel dwongen. Dalí stierf op 23 januari 1989 op 84-jarige leeftijd aan hartfalen.